जेलेन्स्कीको मथिङ्गल हल्लाइरहेका पुटिनले गरे अर्को आह्वान, शक्ति राष्ट्रहरूको खिच्यो ध्यान !

रुस र युक्रेनविचको युद्ध जारी छ । यसविच रुसका राष्ट्रपचि भोलोदिमिर रुसले शक्ति राष्ट्रहरुको समेत ध्यान तान्ने गरी नयाँ आह्वान गरेका छन् । सशस्त्र बटालियन गठनका लागि सहभागी हुन आह्वान गरेसंगै शक्ति राष्ट्रहरुको ध्यान तान्ने विषय बनेको छ ।

रुसको सेन्ट पिटर्सबर्ग नजिक रहेको भोलोसोभो सहरमा लाउडस्पीकरको आवाज सामान्य भएको छ । रुसका धेरै सहरहरू जस्तै यहाँका सडकहरूमा ठूला-ठूला पोलहरूमा लाउडस्पीकरहरू जडान गरिएको छ।

अरु बेला यिनीहरुलाई राष्ट्रिय चाडपर्वमा देशभक्ति गीत बजाउन प्रयोग गरिन्थ्यो । तर अहिले यिनीहरु अन्य कारणले प्रयोग भइरहेका छन् । आजकल वक्ताले घोषणा गरेका छन्, ‘दुई सशस्त्र बटालियन गठन हुँदैछ। १८ देखि ६० वर्ष उमेर समूहका व्यक्तिहरूलाई सहभागी हुन अपिल गर्दछौं।’

यो सन्देश देशका धेरै भागहरूमा दोहोर्याइएको छ। सामाजिक सञ्जालमा, टिभी र ब्यानरहरूमा, मानिसहरूलाई छोटो अवधिको सम्झौतामा युक्रेनसँग लड्न भनिएको छ। लडाइँमा धेरै सैनिकको मृत्यु भएपछि रुसी सेनाले नयाँ मानिसहरूलाई भर्ती गर्ने अभियान चलाएको छ। बीबीसीले भोलोसोभोको सडकमा एक व्यक्तिलाई उनले यसको बारेमा के सोच्छन् भनेर सोध्यो ।

उनले भने, ‘म सानै थिएँ भने म जान्थें तर अहिले बूढो भएँ ।’ त्यसपछि उनले आफ्नो मुट्ठी कसे र भने, ‘हामीले तिनीहरूलाई बम हान्नु पर्छ।” तर धेरैजसो मानिसहरू यसमा कम उत्साही छन्। एउटी महिलाले गुनासो गर्ने स्वरमा भनिन्, “यो युद्धको कुरा गर्दा पनि पीडा हुन्छ। भाइहरूलाई मार्नु गलत हो।’

उनको परिचित कसैले जान चाहेमा के भन्छिन् भनेर सोध्दा उनले भनिन्, ‘उनीहरी पनि किन जानु पर्यो, त्यहाँबाट शव मात्रै आउँछ।’ अनि शवहरू फर्किरहेका पनि छन् । रुसले मृत्युसँग सम्बन्धित तथ्याङ्क दिएको छैन। तर पश्चिमी अधिकारीहरूका अनुसार ७०,००० देखि ८०,००० रुसी सैनिकको मृत्यु भएको छ।

नयाँ भर्ना गर्न सरकार धेरै पैसा तिर्न तयार छ । यसका साथै जग्गा र बालबालिकालाई राम्रा विद्यालयमा शिक्षा दिने प्रतिवद्धता पनि गरिरहेको छ । यति मात्र होइन, रुसी सेनाले जेलमा परेकाहरुलाई पनि सँगै आउन भनिरहेको छ र बदलामा स्वतन्त्रता दिने वाचा गरिरहेको छ ।

खोज पत्रकार रोमन डोब्रोखोटोभका अनुसार भर्ती प्रक्रिया रुसी सेनामा निराशा छाएको संकेत हो । उनी भन्छन्, ‘यस्ता सैनिकले युद्ध जित्न सकिँदैन। रुस अझै पनि कमजोर गुणस्तर भए पनि सङ्ख्याको बलमा युद्ध जित्न सकिन्छ भन्ने विश्वास गर्छ। उनीहरूलाई लाग्छ कि उनीहरूले ऋणमा डुबेका जनतालाई युद्धमा पठाउन सक्छन् ।’

५७०० डलरको प्रस्तावको बावजुद, रोमन डोब्रोखोटोभ भन्छन् कि सत्य फरक छ। उनी भन्छन्, ‘मानिसले पैसाको वास्ता गर्दैनन्। जो युक्रेनबाट फर्किएका छन्, उनीहरूलाई कसरी धोकामा राखियो भन्ने सत्यतथ्य त्यहाँका पत्रकारहरूलाई बताइरहेका छौँ। त्यसको असर यहाँ पनि देखिन्छ। सरकारप्रतिको विश्वास कम भइरहेको छ त्यसैले मलाई लाग्दैन कि यो विधिले काम गर्छ।’

तर धेरै मानिसहरू खुसीसाथ सेनामा भर्ती हुन चाहन्छन्। नीना चुबारिनाका छोरा येभगेनी आफ्नो गाउँ छोडेर बटालियनमा स्वयंसेवक हुन गए। नीनाले कुनै तालिम बिना नै बन्दुक दिएको बताइन् । उनको मृत्युको खबर केही दिनपछि आयो ।

नीना बीबीसी प्रतिनिधिसँग पार्कमा भेट्न राजी भइन्, जहाँ उनले रोटी कारखानामा पार्ट-टाइम जागिर पाएकी छिन्। काममा ध्यान दिएमा छोराको सम्झना कम हुने उनको भनाइ छ । उनले आफ्नो छोरालाई युक्रेन जान निषेध गरेको याद छ। उनी रुँदै भन्छिन्, “मैले उनीसँग कुरा गर्ने प्रयास गरेँ। मैले भनेँ युद्ध चलिरहेको छ, त्यहाँ मारिनेछ। उसले आमा सबै ठीक हुन्छ भन्यो।”

नीनाले युक्रेनमा युद्धका लागि भर्ती गर्ने तरिकाको आलोचना गर्छिन्। उनी भन्छिन्, तिनीहरूलाई कुखुराजस्तै त्यहाँ फ्याँकिएको छ। उनीहरूले पहिले विरलै बन्दुक चलाएका छन्। उनीहरूलाई स्वयंसेवक भेटियो, ल्याउँजस्तो लाग्छ ।

तर सबैजना स्वयंसेवक हुन उत्साहित छैनन्। यो ‘विशेष सैन्य अभियान’ लाई जनताको समर्थन प्राप्त भएको रुसले बताएको छ, तर देशको भ्रमण गरेपछि रुसका जनता सरकारसँग नभएको सङ्केत पाइन्छ ।

युद्धको समर्थन प्रतीक, अंग्रेजी अक्षर जेड, गाडीहरूमा विरलै देखिन्छ। विज्ञहरू सहभागी हुने स्वयंसेवकको संख्या निकै कम रहेको बताउँछन् । सैन्य मामिला विज्ञ पावेल लुझिन भन्छन् कि मानिसहरू आफ्नो राष्ट्रपतिको लागि आफ्नो जीवन दिन चाहँदैनन्।

उनी भन्छन्, रुसका जनता पुटिनको तथाकथित ‘द ग्रेट एम्पायर’का लागि मर्न चाहँदैनन्। युद्धको बारेमा जनतामा एकता नभएकाले अहिले भर्ती सम्भव छैन। यसलाई युक्रेनसँग तुलना गर्नुहोस्। त्यहाँ मानिसहरू लड्न तयार छन्।